Kalau sebut pasal alat pencegah kehamilan, ramai akan terus terbayang pil atau kondom sahaja.
Tapi sebenarnya ada banyak lagi pilihan yang boleh bantu mencegah kehamilan mengikut keselesaan, bajet dan keadaan kesihatan seseorang.
Dalam artikel ini, kita akan sembang santai mengenai jenis-jenis alat mencegah hamil, cara gunanya, kelebihan dan kekurangan, termasuk juga bagaimana cara mencegah kehamilan jika sperma terlanjur masuk.
Jom teruskan pembacaan anda.
Kenapa Ramai Pilih Untuk Cegah Kehamilan?
Bukan semua orang bersedia nak tambah ahli keluarga.
Ada yang baru kahwin dan nak “honeymoon mode” dulu, ada yang tengah fokus pada kerjaya, dan ada juga yang baru lepas bersalin dan nak rehat sekejap sebelum hamil lagi.
Dengan adanya alat pencegah kehamilan, kita boleh rancang masa terbaik untuk hamil tanpa risau “termengandung” secara tak sengaja.
Malah, sesetengah kaedah juga boleh membantu mengawal kitaran haid, kurangkan senggugut, dan melindungi daripada jangkitan kelamin (contohnya, kondom).
Alat Pencegah Kehamilan Kondom
Kondom adalah alat pencegah kehamilan yang paling mudah didapati dan digunakan.
Ia dipakai di zakar (kondom lelaki) atau dimasukkan ke dalam faraj (kondom wanita) sebelum hubungan seks.
Selain mencegah kehamilan, kondom juga berkesan melindungi daripada jangkitan kelamin (STI) – sesuatu yang tidak ditawarkan oleh kebanyakan kaedah lain.
Kelebihannya, ia murah, mudah dibawa ke mana-mana, serta tidak mengganggu kesuburan selepas berhenti guna.
Namun, kelemahannya ialah risiko koyak atau tertanggal, dan perlu dipakai setiap kali bersama.
Walaupun begitu, kondom tetap menjadi pilihan utama ramai pasangan kerana praktikal, selamat dan mudah digunakan.
Alat Pencegah Kehamilan IUD
IUD (Intrauterine Device) adalah alat kecil berbentuk T yang dimasukkan ke dalam rahim oleh doktor.
Alat pencegah kehamilan jenis ini ada dua:
- IUD tembaga – Tiada hormon, boleh tahan 5–10 tahun, mencegah sperma daripada bersatu dengan telur.
- IUD hormon – Melepaskan hormon progestin untuk menghalang ovulasi dan menebalkan lendir serviks.
Kelebihan:
- Sangat berkesan (lebih 99%).
- Tahan lama, tak perlu ingat untuk makan setiap hari.
- Sesuai untuk wanita yang tak sesuai guna hormon (IUD tembaga).
Kekurangan:
- Perlu dipasang dan dibuang oleh doktor.
- Haid mungkin lebih banyak dan sakit pada bulan-bulan awal (IUD tembaga).
Nota tambahan: IUCD maksud nya apa? Istilah IUCD sebenarnya merujuk kepada Intrauterine Contraceptive Device, iaitu nama lain bagi IUD.
Baca juga:
Alat Pencegah Kehamilan Implan
Implan ialah batang kecil (sebesar mancis) yang dimasukkan di bawah kulit lengan.
Ia melepaskan hormon progestin untuk menghalang ovulasi.
Kelebihan:
- Berkesan sehingga 3 tahun.
- Tidak mengganggu hubungan intim.
- Tidak perlu ingat untuk makan setiap hari.
Kekurangan:
- Perlu dipasang dan dikeluarkan oleh profesional kesihatan.
- Boleh menyebabkan perubahan kitaran haid.
- Ada wanita yang mengalami kesan sampingan seperti sakit kepala atau jerawat.
Diafragma Pencegah Kehamilan
Diafragma ialah alat berbentuk kubah silikon yang dimasukkan ke dalam faraj sebelum hubungan seks.
Ia berfungsi menutup pintu masuk rahim (serviks) dan menghalang sperma.
Kelebihan alat pencegah kehamilan diafragma:
- Tiada hormon.
- Boleh digunakan hanya bila diperlukan.
- Boleh diguna semula (jika dijaga dengan baik).
Kekurangan:
- Perlu digunakan dengan gel spermisid.
- Perlu diletakkan dengan betul untuk keberkesanan.
- Tidak melindungi sepenuhnya daripada jangkitan kelamin.
Pil Pencegah Kehamilan
Pil pencegah kehamilan adalah kaedah yang paling popular.
Ada dua jenis:
- Pil kombinasi – Mengandungi estrogen dan progestin.
- Pil progestin sahaja – Sesuai untuk ibu menyusu.
Kelebihan:
- Mengatur kitaran haid.
- Kurangkan senggugut dan jerawat.
- Mudah didapati di klinik atau farmasi.
Kekurangan:
- Perlu diambil pada waktu yang sama setiap hari.
- Boleh menyebabkan kesan sampingan seperti loya, sakit kepala atau perubahan mood.
Pil pencegah kehamilan di farmasi mudah dibeli, tapi sebaiknya dapatkan nasihat doktor terlebih dahulu untuk pastikan ia sesuai dengan kesihatan anda.
Ubat Pencegah Kehamilan
Selain pil, ada juga ubat pencegah kehamilan dalam bentuk suntikan.
Suntikan ini biasanya mengandungi hormon progestin dan diberikan setiap 3 bulan.
Kelebihan:
- Tidak perlu ingat setiap hari.
- Berkesan mencegah kehamilan.
Kekurangan alat pencegah kehamilan jenis suntikan:
- Perlu datang ke klinik setiap 3 bulan.
- Boleh menyebabkan haid tidak teratur.
Bagaimana Cara Mencegah Kehamilan Jika Sperma Terlanjur Masuk?
Kadang-kadang, kejadian tak dirancang berlaku.
Kalau sperma terlanjur masuk, jangan panik dulu.
Antara pilihan yang boleh dipertimbangkan:
- Pil pencegah kehamilan kecemasan (emergency contraceptive pill) – Perlu diambil secepat mungkin, sebaiknya dalam masa 24 jam (tapi masih berkesan sehingga 72 jam).
- IUD kecemasan – Jika dipasang oleh doktor dalam masa 5 hari selepas hubungan, boleh mencegah kehamilan dengan sangat berkesan.
- Elak guna kaedah tradisional semata-mata – Seperti “cuci selepas bersama” atau “angkat kaki tinggi”. Kaedah ini belum terbukti berkesan.
Paling penting, buat pemeriksaan atau ujian kehamilan jika haid lewat untuk pastikan semuanya selamat.
Tips Pilih Alat Pencegah Kehamilan yang Sesuai
Tak semua kaedah sesuai untuk semua orang.
Beberapa faktor yang perlu dipertimbangkan adalah seperti berikut:
- Gaya hidup – Kalau jenis sibuk, pilih yang tak memerlukan perhatian harian (contoh: IUD, implan, suntikan).
- Kesihatan – Sesetengah orang tak sesuai dengan hormon tertentu.
- Bajet – Ada kaedah murah tapi perlu dibeli kerap (contohnya, kondom, pil). Ada yang mahal di awal tapi tahan lama (IUD, implan).
- Perancangan masa depan – Jika nak hamil dalam masa terdekat, pilih kaedah yang mudah dihentikan.
Kesimpulan
Alat pencegah kehamilan ada banyak pilihan dan setiap satunya ada pro dan kontra.
Yang penting, pilihlah mengikut keselesaan, kesihatan dan perancangan keluarga anda.
Jangan malu untuk berjumpa doktor atau pegawai farmasi untuk dapatkan pandangan profesional sebelum membuat keputusan.
Ingat, tiada satu kaedah yang “terbaik untuk semua”, tapi ada kaedah alat pencegah kehamilan yang mungkin terbaik dan sesuai untuk anda.
Kalau anda masih keliru nak pilih alat pencegah kehamilan yang sesuai, jangan tunggu lama.
Dapatkan rundingan dengan doktor atau pegawai kesihatan sekarang supaya anda boleh rancang masa depan dengan lebih tenang dan selamat.
